Diastase tijdens je zwangerschap en na de bevalling

Wat is een diastase?

Een diastase komt bij elke zwangerschap tijdens het derde trimester voor en is normaal. Een diastase is het uiteenwijken van de (rechte) buikspieren op de middellijn van de bindweefsel-peesplaat die de rechte buikspieren met elkaar verbindt. Deze plaat loopt van de onderkant van het borstbeen naar de bovenkant van het schaambot en is normaal gesproken ongeveer één cm breed. Tijdens de zwangerschap wijken je buikspieren om zo ruimte te maken voor je groeiende baby.

Interessant: Zo groeit je buik van week tot week tijdens de zwangerschap

Zwangerschapshormonen

Onder de invloed van zwangerschapshormonen wordt het bindweefsel soepeler en in combinatie met een groeiende buik kan die middellijn (de bindweefselpeesplaat) uitrekken en zo'n 2 à 2,5 cm breed worden, om zo ruimte te maken voor de baby. Dit is volkomen normaal. Een diastase kan van beneden tot boven optreden. Als je net bevallen bent, is er nog steeds sprake van een diastase. Het duurt vaak wel zes maanden voordat deze weer hersteld is. Mocht het herstel niet vanzelf gaan of ontstaan er klachten, dan is het goed om naar een gespecialiseerd bekkenfysiotherapeut te gaan.

Hoe ontstaat diastase?

Het ontstaan van een ernstige diastase tijdens de zwangerschap kan verschillende oorzaken hebben:

• Tijdens je zwangerschap stijgt de hoeveelheid oestrogeen in je bloed. Dit hormoon zorgt tijdens de zwangerschap voor een verweking van het peesblad.

• Ook het hormoon relaxine neemt toe als je zwanger bent. Hierdoor neemt de 'actieve stabiliteit' af omdat je spieren minder aankunnen. Je zou kunnen zeggen dat je spieren slomer worden, waardoor snel bewegen (corrigeren) moeilijker wordt en meer energie kost. Het hormoon relaxine zorgt ook voor verweking van pezen en banden.

• Door de groei van de baby, de placenta en de baarmoeder rekken de rechte buikspieren op, vooral na de zesde maand van je zwangerschap.

• Als je je buikspieren op een verkeerde manier gebruikt, zoals bijvoorbeeld bij het opstaan uit bed recht omhoogkomen in plaats van via de zij, wordt er relatief nog harder aan het (verweekte) peesblad getrokken.

• Als je buikspieren zwak zijn, is de totale buikwand minder sterk en zal deze eerder uitrekken.

• Het kan ook zijn dat je gewoon geboren bent met zwakker steunweefsel. Hier kun je helaas niets aan doen.

Risicofactoren diastase

Naast bovenstaande oorzaken zijn er nog een aantal factoren, die de kans op een diastase vergroten:

• Zwanger worden na je 34e

• Al eerder bevallen zijn

• Eerder bevallen zijn door middel van een keizersnede

• Vaker zwanger zijn geweest

• Zwanger zijn van een meerling

• Een grote baby verwachten

• Een hoog gewicht hebben tijdens de zwangerschap

• Veel vruchtwater hebben

• Verkeerde belasting van de peesplaat tijdens en/of na de zwangerschap

• Constipatie

• Verkeerde krachttraining tijdens of na de zwangerschap (alleen focus op de rechte buikspieren)

Gevolgen van diastase

Het kan heel vervelend zijn om een (vergrote) diastase te hebben, je kunt namelijk last krijgen van de volgende verschijnselen:

• Houdingsproblemen

• Stabilisatieproblemen

• Problemen bij het voorover-, achterover- en zijwaarts buigen van de romp. Bijvoorbeeld bij het omdraaien in bed, aankleden etc.

• Je rug kan minder hebben, waardoor je eerder last van rugklachten krijgt

• Minder makkelijk de buikdruk kunnen verhogen bij hoesten, niezen en persen, waardoor er mogelijk problemen ontstaan bij de ademhaling en moeilijkheden bij het persen tijdens de bevalling

• Minder inwendige steun van de ingewanden. Dit kan problemen veroorzaken bij het ontlasten

• Constipatie

• Bij abnormaal ver wijkende buikspieren tijdens de zwangerschap is de kans op een keizersnede groter

Lees ook: 16 tips bij bekkenpijn of bekkeninstabiliteit

Hoe weet je of je diastase hebt?

Is er een diastase ontstaan tijdens je zwangerschap, dan hoef je je hier geen zorgen over te maken. Deze verdwijnt als het goed is na de geboorte van je baby vanzelf. Na de bevalling kun je zelf maandelijks je diastase checken op onderstaande manier. Zo kun je de voortgang in de gaten houden. Mocht je last hebben van de volgende klachten of de voortgang stagneert neem dan contact op met een geregistreerd bekkentherapeut:

• (lage) rugklachten

• veranderd patroon van de stoelgang (obstipatie)

• klachten van de bekkenbodem

• En extreme diastase tijdens de zwangerschap heeft een vergrote kans op een keizersnede

Zelfcheck diastase

Zo check je de grootte en voortgang van een diastase:

1. Ga op je rug liggen met je knieën opgetrokken en je voeten plat op de grond

2. Leg je armen langs je lichaam, je handpalmen wijzen naar beneden

3. Til je hoofd op, met je kin op de borst

4. Voel zowel boven als onder je navel of je ruimte tussen je buikspieren voelt, je mag best wel wat druk zetten

Lees ook: Diastaseklachten: wat als de ruimte tussen je buikspieren niet weggaat?

Sporten tijdens de zwangerschap

Tijdens de zwangerschap kun je de buikspieren beter niet apart trainen. Train liever je hele core. De core zijn alle spieren die van de schouders tot het bekken lopen, dus ook je bil- en rugspieren. Dit zorgt ervoor dat je stabieler bent en je kind beter kunt dragen. Het is vooral belangrijk dat er geen extra belasting komt op de rechte buikspieren, hierdoor kan een diastase onnodig groter worden. Doe dus geen sit-ups of andere buikspieroefeningen als je zwanger bent.

Lees ook: Welke sporten geschikt zijn voor zwangere vrouwen (en welke niet)

Oefeningen voor je buikspieren na de bevalling

Na de bevalling is het belangrijk de buikspieren goed te laten herstellen en niet teveel kracht op de peesplaat tussen de rechte buikspieren uit te oefenen. Train de eerste drie maanden na de bevalling daarom alleen je core terwijl je staat. Zodra je je goed genoeg voelt, kun je de transversus, oftewel de diepe stabiliserende buikspieren, gaan trainen. Dit is een goede en veilige manier om dat te doen:

Uitgangshouding

1. Zit in een in een actieve houding met beide benen op de grond en rug los van de leuning (mag ook staand).

2. Om de diepe buikspieren te vinden, leg je je handen op de heupbotjes en je vingers er net een stukje overheen. Kuch dan een keer rustig. Onder je vingers voel je dan een spier bol worden, dit is de transversus.

3. Concentreer je op je ademhaling.

4. Bij uitademen breng je de transversus richting je ruggengraat.

Oefening

Je gaat de transversus aanspannen in delen, als een lift die per verdieping omhooggaat. Helemaal ontspannen is de begane grond, volledige aanspanning is de zesde verdieping.

1. Breng de transversus naar vijfde verdieping, houd daar 30 seconden vast. Probeer hardop tellen zodat je ademhaling niet geblokkeerd wordt.

2. Breng de transversus van de vijfde verdieping naar de zesde verdieping en houd tien seconden vast.

3. Ontspan daarna rustig de transversus door per verdieping naar beneden te gaan tot aan de begane grond. Ontspan een halve minuut voordat je opnieuw begint met aanspannen.

4. Herhaal bovenstaande blok drie keer. Dit kun je meerdere malen per dag doen.

Wanneer naar de huisarts of fysiotherapeut?

Fit en gezond tijdens/na zwangerschapBij bol

Bekijk

GewichtjesBij bol

Bekijk

KruikenBij bol

Bekijk

WaterflesBij bol

Bekijk

BuikbalsemBij bol

Bekijk

OefenbalBij bol

Bekijk

StuitkussensBij bol

Bekijk

BuikbandenBij Prénatal

Bekijk

Als de diastase onvoldoende herstelt na de bevalling en er klachten ontstaan en bovenstaande oefeningen niet voldoende helpen, dan is het zinvol om naar een gespecialiseerde bekkenfysiotherapeut te gaan. Hij kan metingen verrichtten en je krijgt dan specifieke oefeningen gericht op een goede samenwerking van de core en om eventuele klachten te laten verdwijnen.