Wat gebeurt er met een pasgeboren baby?
Eindelijk, het moment is daar: je baby is er. Zodra je baby is geboren, gebeurt er van alles in zijn lichaam. Plotseling moet je pasgeboren baby op eigen kracht ademhalen en zichzelf warm houden. De navelstreng wordt doorgeknipt en vanaf nu krijgt je baby geen voedingsstoffen meer via de placenta, maar moet hij zelf drinken om voeding binnen te krijgen. Ook vangen zijn zintuigen ineens veel nieuwe prikkels op.
Maar er gebeurt natuurlijk nog veel meer. Een overzicht van de veranderingen in het lichaam van je pasgeboren baby:
Longen
In de baarmoeder zijn de longen van je baby gevuld met vruchtwater. Het grootste deel van dit vocht wordt tijdens de bevalling opgenomen door de longen en verwerkt in het lichaam. Een deel wordt uit zijn longen geperst. Soms blijft er door een snelle geboorte of een keizersnede wat vocht in de longen achter. De baby heeft dan even ondersteuning van zijn ademhaling nodig na de geboorte.Ademhaling
In de buik oefent je baby al met ademen, maar een effectieve ademhaling is er nog niet. Na de geboorte komt de echte ademhaling op gang. De temperatuur verandert, de druk op zijn hoofd en borstkas valt weg, de longen vouwen zich open en er komt geen zuurstofrijk bloed meer door de navelstreng. Het koolzuurgehalte in het bloed stijgt, waardoor je pasgeboren baby geprikkeld wordt om te gaan ademen. Lees ook: De eerste reflexen van je baby.Hart
Tijdens de bevalling kan de hartslag van je baby tijdelijk zakken. Je baby vindt al die heftige weeën en het persen niet prettig en dat kun je zien aan zijn hartslag. De verloskundige houdt dit goed in de gaten. Vaak stijgt de hartslag na enkele (pers)weeën weer. Vlak na de geboorte heeft je kind juist een verhoogde hartslag door alle inspanning. Na ongeveer een halfuur kan hij zich meer ontspannen en daalt zijn hartslag weer.Temperatuur
In de baarmoeder zat je baby in een tropisch zwemparadijs. Het water in je baarmoeder was heerlijk warm. Eenmaal uit dat warme water koelt hij snel af. Na de bevalling is het dus – net als na het zwemmen – belangrijk om je pasgeboren baby goed af te drogen. Zelf kan je pasgeboren baby zijn lichaam nog niet goed warm houden. Je kunt hem in het begin dus het beste op temperatuur houden met een warme muts, huid op huid en met een goede warme omslagdoek over jou en de baby heen.
Wist je trouwens dat jouw lichaamstemperatuur zich aanpast aan de behoefte van je pasgeboren baby? Na dat eerste uur kun je je pasgeboren baby een lekker zacht rompertje en pakje aantrekken. Uiteraard blijft het mutsje ook op. Zet bij veel natte haartjes af en toe een droge muts op. Lees ook: Temperatuur van je baby: wat is normaal?Bloedsomloop
Zit je baby nog in je buik, dan hoeft er minder bloed naar de longen te stromen dan na de geboorte. Die worden immers nog niet gebruikt om zuurstof op te halen. Zijn lijfje heeft slimme trucjes bedacht om het meeste bloed niet naar de longen, maar naar de rest van z'n lichaam te sturen: er zitten shortcuts tussen de hartboezems en tussen de lichaamsslagader en de longslagader. Tijdens de zwangerschap verloopt de bloedsomloop dan ook anders dan wanneer hij eenmaal geboren is. De shortcuts sluiten en het bloed stroomt nu wél langs de longen.Lever en nieren
In de baarmoeder maakt een baby relatief veel rode bloedlichamen aan. Hierdoor kan zijn bloed makkelijk zuurstof opnemen. Na de geboorte is deze grote hoeveelheid overbodig en worden er rode bloedlichamen afgebroken. Daarbij komt de afvalstof bilirubine vrij, een gele kleurstof. De lever zorgt ervoor dat de bilirubine oplosbaar wordt en via de nieren en darmen vindt het zo een weg naar buiten. Doordat de lever van een pasgeboren baby nog niet helemaal rijp is, kan hij niet alle bilirubine verwerken.
De stof die achterblijft in zijn lichaam komt dan via het bloed terecht in de slijmvliezen en onder de huid. Hierdoor kan je baby wat gelig zien de eerste weken. Dit is meestal onschuldig. Toch is het slim om je pasgeboren baby goed in de gaten te houden als hij geelzucht heeft. Een veel te hoog bilirubinegehalte kan blijvende schade aan de hersenen veroorzaken.Spieren
De geboorte is voor je baby een heftige gebeurtenis. Er komt veel adrenaline bij vrij. Vaak is de baby het eerste uur na de geboorte heel actief. Daarna ontspant hij zich. Vaak valt hij dan in slaap om bij te komen. Meer lezen: Hoe beleeft je baby de geboorte?Ogen
Wat ziet een pasgeboren baby eigenlijk ? In je buik zag je baby gedempt licht. Na zijn geboorte moeten zijn ogen wennen aan 'echt' licht. Je pasgeboren baby ziet wazig en kan alleen dingen waarnemen tot een afstand van 25 centimeter. Hij kan jou dus zien als je hem de borst geeft. Lees ook: Zo ontwikkelt het zicht van je baby zich het eerste jaar.Oren
De oren van pasgeboren baby's zijn al goed ontwikkeld. In de baarmoeder werden geluiden door het vruchtwater gedempt. Nu je pasgeboren baby buiten de baarmoeder is, zal hij dus schrikken van de harde geluiden die hij overal hoort. Lees hier meer over het gehoor van je baby.Hoofd
Als je baby net is geboren, heeft zijn hoofd door het persen vaak een wat langgerekte vorm. Zijn oogjes, neus en mond kunnen door de druk tijdens het persen ook wat gezwollen zijn. Is je kind gehaald met een vacuümpomp of tang, dan kan zijn hoofdhuid een beetje beurs of beschadigd zijn. Ook kan je pasgeboren baby hier flinke hoofdpijn aan overhouden. Misschien is er ook een vochtophoping te zien, of een grotere bult. Die zal na een paar uur al geslonken zijn en na een aantal dagen verdwenen. Soms blijft een bult wat langer zichtbaar doordat er een kleine bloeding is ontstaan. Laat dit controleren door de verloskundige.Huid
De huidskleur van je baby kan vlak na de geboorte nog een beetje bleek of grauw zijn. Maar zodra hij zijn eerste teugen adem binnen heeft, stijgt het zuurstofgehalte in zijn bloed en verandert zijn doorbloeding. Daardoor zal je baby's huid snel roze kleuren. De handjes en voetjes blijven vaak wat langer bleek of blauw. Op de huid van de pasgeboren baby zit vaak een wit vettig laagje: vernix genoemd. Het is verstandig om dit laagje na de bevalling te laten zitten, want het heeft een antibacteriële werking en beschermt je pasgeboren baby enigszins tegen de kou buiten de baarmoeder. Vernix droogt snel op en zal een paar uur na de geboorte beginnen af te bladderen.Navelstreng
Vlak na de geboorte stroomt er nog even bloed door de navelstreng van de placenta naar je baby. De navelstreng 'klopt' dan nog, maar na een paar minuten stopt dat vanzelf. Vaak wordt de navelstreng dan doorgeknipt. Vanaf dat moment is je pasgeboren baby niet meer verbonden met jou en de placenta. Overigens hoeft de navelstreng niet direct na de bevalling te worden doorgeknipt. Je kunt er ook voor kiezen om een paar uur te wachten, of een dag. Of je kunt ervoor kiezen om te wachten tot de navelstreng er vanzelf afvalt. Dat houdt wel in dat je pasgeboren baby – soms nog dagen – via de navelstreng verbonden is met de placenta. Dit noem je een lotusbevalling.
Lees ook: Wat kun je verwachten van de kraamweek?
Pasgeboren baby: Agpar-score
Als je baby net is geboren, wordt de Apgar-test gedaan. Bij deze test krijgt je pasgeboren baby een score tussen 0 en 10. Deze score geeft aan of je baby de bevalling goed heeft doorstaan en wat de gezondheid is van je baby na de geboorte. De Apgar-test wordt in principe twee of drie keer uitgevoerd: de eerste keer als je kind net een minuut op de wereld is. Zo kan de verloskundige of gynaecoloog bepalen of je kind extra zorg nodig heeft.
Na vijf minuten volgt de tweede Apgar-test. Meestal scoort je pasgeboren baby dan hoger. Dat is heel normaal: vlak na de bevalling kan de baby bijvoorbeeld wat bleek of blauw zijn, omdat de ademhaling nog goed op gang moet komen. Maar na vijf minuten gaat het met de meeste pasgeboren baby's al een stuk beter. Als de score na vijf minuten tussen de 7 en 10 ligt, is dit goed. Haalt je pasgeboren baby dit nog niet, dan wordt hij tien minuten na de geboorte voor de derde keer gecontroleerd.
Lees verder: Zo gaat de Apgar-test in zijn werk (en wat er wordt gecontroleerd)
Hoeveel weegt een pasgeboren baby?
Een pasgeboren baby is niet zo zwaar. Na de bevalling weegt een baby gemiddeld 3500 gram. Voor meisjes ligt dat getal iets lager: 3290 gram. Jongetjes wegen gemiddeld 3410 gram.
Hoe lang is een pasgeboren baby?
Ook de lengte van een pasgeboren baby verschilt per kind. Meisjes wegen iets minder dan jongens en zijn gemiddeld ook iets kleiner: 49 centimeter. Een pasgeboren jongen is gemiddeld 50 centimeter. Bekijk de groeicurve en het gewicht van een (pasgeboren) baby.
Welke maat heeft een pasgeboren baby?
Als een baby net is geboren, is het nog maar een klein wezentje. In de eerste maand heeft een baby gemiddeld kledingmaat 50 en schoenmaat 10-12. Maar je baby groeit snel. Hoe lang doet je baby met een maat? Bekijk de babymaten voor kleding en schoenen.
Hoeveel slaapt een pasgeboren baby?
Elke baby is anders, maar gemiddeld heeft een pasgeboren baby tussen de 14 en 18 uur slaap per dag nodig. Elke 2 tot 3 uur heeft je baby weer een voeding nodig. Een baby slaap niet aan een stuk door en is tussen zijn slaapjes door vaak een uurtje wakker. In die tijd kun je de borst of de fles geven, de luier verschonen en met je baby knuffelen en spelen. Alvorens het weer tijd is om te slapen.
De eerste 30 minuten als moeder
Tijdens, maar ook na de bevalling wordt bij jou het hormoon oxytocine aangemaakt. Deze stof zorgt ervoor dat binnen ongeveer 30 minuten je placenta wordt uitgedreven: de nageboorte. Naast de placenta verlies je na de bevalling een liter vruchtwater en ongeveer een halve liter bloed en vocht. Je baarmoeder trekt samen en wordt kleiner, waardoor het bloedverlies afneemt. Ook je bloedsomloop gaat weer terug naar voor je zwangerschap. De eerste dertig minuten gaat het snel, maar het duurt uiteindelijk zes weken voor je baarmoeder terug is in de staat van voor je zwangerschap.
Lees ook: Dit kun je verwachten van de derde fase van de bevalling: de nageboorte.
Borstvoeding geven
Het hormoon oxytocine regelt ook de toeschietreflex van de moedermelk. Je kunt daardoor direct na de bevalling je pasgeboren baby aanleggen en voor het eerst borstvoeding geven, als je dat wilt. De eerste moedermelk die uit je borsten komt, heet colostrum. Deze melk bevat hoge concentraties eiwitten, suikers en antistoffen die je pasgeboren baby beschermen.
Hoeveel moedermelk kun je een pasgeboren baby geven? In de eerste week of weken wil je baby tot wel 12 keer per dag de borst. Je voedt op verzoek en geeft je baby dus de borst als hij erom vraagt. Lees meer over het voedingsschema van een baby van 0 tot 3 maanden.
Huid-op-huid-contact met je pasgeboren baby
Of je nu borstvoeding wilt geven of niet, na de bevalling wordt je baby bloot op jouw blote borst of buik gelegd (als zijn gezondheid dat toelaat). Dit huid-op-huidcontact (buidelen) vlak na de geboorte is belangrijk voor je pasgeboren baby. Het ondersteunt onder andere de hechting tussen jullie en het geeft je pasgeboren baby een vertrouwd en veilig gevoel. Daarom kun je zo gerust een uur samen blijven liggen, zolang het met jou en je pasgeboren baby goed gaat. Als het om medische redenen bij jou niet lukt om direct na de geboorte huid-op-huidcontact te hebben, wordt dat vaak bij je partner gedaan. Lees hier over de voordelen van huid-op-huidcontact na de geboorte.
Meer weten over de eerste 24 uur met je pasgeboren baby? Dit kun je de eerste dag en nacht verwachten
Bronnen: Máxima MC, De Verloskundige
/92c759d8862e4848b3e9ee9821e73882/image.jpg)
/9f0c639de33c4211befb1804bf70f998/image.jpg)
/e3b09ee3258d4e81bd3e508a77ce57a7/image.jpg)
/106bc0b3896a4dbc8cdc36f7a3198a87/image.jpg)
/fc7805d01e98446b9c538ccc07a277fb/image.jpg)
/20385292921145b58fbd3a9e9f2d7563/image.jpg)
/5669889027f840c58435338bb52b78d3/image.jpg)
/7cd3dddff9b74563b99b933881c42213/image.jpg)
/780fc16472434c40b359af8defd77450/image.jpg)
/610b1e9b052743b7bf0c06f578fa2e89/image.jpg)
/01887667e4c7470b9d6d414d26cddf6f/image.jpg)
/42644a16510b4ed1930b211a24b7c19d/image.jpg)
/215f3871b6ec48839ac560ce5bcc2e4b/image.jpg)
