Wanneer een kolfapparaat kopen?
Als je babyuitzetlijsten bekijkt, staat er vaak een borstkolf op. Maar dit is zeker niet een van de eerste dingen die je moet kopen. Sterker nog: het is handiger om te wachten tot je baby er is en eerst te kijken hoe de borstvoeding gaat. De melkproductie moet op gang komen en het kan een paar weken duren tot de borstvoeding goed verloopt. Dan kun je gaan bedenken waarvoor je het kolfapparaat wilt gaan gebruiken. Voor als je straks weer gaat werken en borstvoeding wilt blijven geven? Of alleen voor af en toe, als je zonder baby op pad wilt?
Het kan wel gebeuren dat je in het begin al een borstkolf nodig hebt. Bijvoorbeeld omdat de melkproductie niet goed op gang komt of omdat er borstvoedingsproblemen spelen waardoor voeden uit de borst (nog) niet lukt. Maar in dat geval is een kolfapparaat zo geregeld. Je kunt bijvoorbeeld een kolfapparaat huren via de thuiszorgwinkel of lactatiekundige.
Hoe kies je een kolf?
Wil je een borstkolf gaan kopen, laat je dan goed adviseren. De kraamverzorgster of een lactatiekundige kan je hierbij helpen. Ze kunnen uitleg geven over de verschillende soorten kolfapparaten. Veel kraamorganisaties nemen tijdens de kraamweek een kolfapparaat mee om vast mee te oefenen, en ook bij lactatiekundigen kun je ze vaak bekijken of uitproberen. Ook een optie: een borstkolf huren. Dan kun je eerst een tijdje ondervinden hoe het bevalt. Maar je kunt natuurlijk ook meteen een kolfapparaat aanschaffen. Hier kun je je vast inlezen.
Welke borstkolf past bij mij?
Om uit te vinden welk kolfapparaat het beste bij jou past, zijn dit handige vragen om mee te beginnen:
gebruik je de borstkolf maar af en toe? Of alleen om je melkproductie op gang te krijgen?
ga je regelmatig (meerdere keren per week) kolven en voor langere tijd?
wat is je budget?
De prijzen van een borstkolf lopen enorm uiteen en een duur kolfapparaat is niet per se het beste. Koop het type kolfapparaat waarbij jij je het prettigst voelt en dat past bij de reden waarom je gaat kolven. Er zijn verschillende soorten: de handkolf en de elektrische borstkolf. Van die laatste bestaan ook 'handsfree' kolven, waarvan sommige zelfs volledig draadloos zijn.
Lees ook: draadloos of handsfree: de voor- en nadelen van de nieuwste kolfapparaten
Handkolf
De handkolf werkt eenvoudig en is klein, waardoor je 'm makkelijk meeneemt. Je hoeft hem ook niet op te laden, want je bedient deze kolf met de hand. Hoe werkt zo'n handpomp? Het borststuk, dat een beetje op een trompet lijkt, plaats je over je tepel en om te kolven beweeg je de zuiger aan de achterkant heen en weer. Zo veroorzaak je een vacuüm, dat lijkt op het zuigen van je baby. Je kunt het ritme variëren. De melk komt meteen in het flesje terecht, dat aan het borststuk vastzit.
Een handkolf is veel goedkoper dan een elektrische borstkolf: de prijzen variëren van 25 tot 50 euro. Maar als je vaak moet kolven is een handkolf wel minder handig. Het kost veel meer tijd en het is best vermoeiend voor je handen.
Elektrisch kolfapparaat
De elektrische borstkolf wordt vaak gebruikt als de borstvoeding niet goed op gang komt. Ook vinden de meeste moeders die kolven als ze weer gaan werken een elektrische kolf het handigst, omdat het snel en efficiënt gaat. Er zijn allerlei soorten elektrische kolfapparaten. Met een enkele (enkelzijdige) borstkolf kun je één borst kolven, met een dubbele (dubbelzijdige) borstkolf ben je nog sneller klaar: je kolft er beide borsten tegelijk mee.
Enkel of dubbel
Als je vrijwel dagelijks moet kolven, is een dubbele elektrische borstkolf het handigst. Deze pomp is het meest efficiënt en bootst het natuurlijke zuigpatroon van je baby goed na. De prijzen voor een dubbele elektrische kolf lopen uiteen, van zo'n 150 euro tot 250 euro.
Een enkele elektrische borstkolf is minder efficiënt dan het dubbele kolfapparaat, maar ook kleiner en goedkoper. Denk aan een bedrag tussen de 75 en 150 euro. Dit is een goede optie voor moeders die minder hoeven te kolven, maar wel zo regelmatig dat elektrisch kolven het handigst is.
Tip: Lees onze review van de dubbele elektrische Philips Avent SCF398/11
Handsfree kolfapparaat
In 2019 kwam er een innovatie op de moedermelkmarkt met een nieuwe soort borstkolf: een compacte, stille handsfree kolf die in je beha past en te bedienen is met je telefoon. De melk stroomt dus direct in de cups. Het grootste voordeel: meer bewegingsvrijheid tijdens het kolven. Een nadeel van dit type kolf is dat het lastig te zien is of het schild goed geplaatst is en hoeveel melk je hebt afgekolfd. Ook hangt aan deze innovatie een prijskaartje: je betaalt gemiddeld een stuk meer voor een handsfree kolf dan voor een gewone elektrische kolf.
Draadloos of niet
De handsfree kolven van Elvie en WOWMOM hebben een ingebouwde motor in het borstschild, waardoor ze volledig draadloos zijn. Dit geeft je de ruimte om te kolven waar en wanneer je maar wilt. Wel is een draadloze kolf over het algemeen minder krachtig dan een kolf met 'slangetjes'. Dit kan ervoor zorgen dat de melkopbrengst lager is. De opbrengst verschilt per vrouw: de een krijgt wel een goede melkopbrengst met een draadloze kolf, de ander wat minder.
Daarom zijn er ook handsfree kolven met een aparte motor, zoals de Medela Freestyle en Philips Avent SCF532/11. De opzetstukken met cups schuif je in je beha en zijn met slangetjes verbonden aan de motorunit. Je hebt dus wel je handen vrij, maar als je echt bewegingsvrijheid wilt, moet je de unit ergens kwijt kunnen. In je broekzak bijvoorbeeld, of aan je riemlus. Slim dus om daar qua kleding rekening mee te houden.
Ouders van Nu testte een aantal handsfree borstkolven, bekijk de reviews:
Voor- en nadelen van verschillende type kolven
Wat voor jou het beste is, is heel persoonlijk. Het hangt er vooral van af hoe intensief je het kolfapparaat gaat gebruiken. We zetten de voor- en nadelen van de verschillende kolven op een rij.
Met de hand kolven zonder borstkolf: hoe gaat dat?
Wist je dat je ook kunt kolven zonder apparaat, maar met je eigen handen? Als dit je aanspreekt en je maar af en toe hoeft te kolven, kun je dit ook proberen. Het is wel even oefenen. Zo doe je dat:
Was je handen.
Zet een gesteriliseerd bakje of flesje klaar om de melk in op te vangen.
Masseer eventueel eerst je borsten kort, zodat de melk makkelijker toeschiet.
Pak je borst vast met je duim aan de bovenkant en je vingers aan de onderkant, zodat je een letter C om je borst vormt. Je vingers liggen op de rand van je tepelhof, zo'n 2,5 centimeter bij je tepel vandaan.
Duw met je hand je borst tegen je ribbenkast aan, knijp en trek dan je hele borst iets naar voren. Je vingers blijven op dezelfde plek, ze bewegen dus niet naar je tepel toe. Herhaal dit tot de melk uit je tepel druppelt of stroomt.
Je kunt je vingers steeds wat verplaatsen rondom de tepelhof, zodat je alle melkklieren masseert.
Doe dit bij beide borsten tegelijk of om de beurt.
Hoe vaak per dag kolven?
Hoeveel keer per dag je moet kolven, hangt af van de reden waarom je kolft. Maar ook van hoe vaak je baby aan je borst drinkt als jullie samen zijn. Vrouwen die kolven op hun werk, doen dit (afhankelijk van hoe lang je werkdag duurt) vaak drie keer per dag en geven hun baby de borst voordat ze naar hun werk gaan en als ze thuiskomen. De melk die je afkolft kun je bewaren om later aan je baby te geven, maar je kunt ook al een voorraadje moedermelk aanleggen voordat je verlof erop zit.
Hier lees je meer over kolven: wanneer, hoe vaak en hoe lang?
Elektrische kolf huren
Als je na de bevalling in het ziekenhuis moet blijven, kun je daar gebruik maken van een professionele ziekenhuiskolf. Bijvoorbeeld als je baby zelf nog niet genoeg kracht heeft om uit de borst te drinken. Zo'n professionele borstkolf heeft een sterke motor en is erg precies af te stellen, zodat de zuigkracht van een pasgeboren baby goed wordt nagebootst. Dit professionele kolfapparaat is te duur om zelf aan te schaffen, maar je kunt er één huren als de borstvoeding nog niet goed op gang is gekomen als jullie naar huis mogen. Het kost ongeveer 2,50 per dag voor het apparaat, plus de aanschaf van je eigen hygiënische afkolfset (de onderdelen die met je borst en melk in aanraking komen). De afkolfset kost rond de 40 euro.
Veel lactatiekundigen verhuren ook (professionele) borstkolven en je kunt een kolfapparaat huren bij de thuiszorgwinkel. Dus ook als je thuis een kolfapparaat nodig hebt omdat de borstvoeding niet goed op gang komt, kun je er één huren. Zodra de borstvoeding goed gaat, kun je rustig bekijken welk kolfapparaat je eventueel wilt kopen.
Wanneer kolf kopen?
Is de melkproductie goed op gang gekomen? Blijf je voorlopig borstvoeding geven en wil je dat iemand anders af en toe een voeding in de fles aan je baby geeft? Dat is een goed moment om een kolfapparaat te kopen. Of als je weer aan het werk gaat en door wilt gaan met borstvoeding. Kun je niet goed overzien hoe lang je borstvoeding wilt blijven geven en hoe vaak je zult gaan kolven, dan kun je ook (eerst) een goedkope handkolf kopen.
Borstschild in de juiste maat
Het borstschild is het deel van de kolf dat je op je borst plaatst. Als dit niet goed past, kan het kolven erg pijnlijk zijn en kan je tepel of borstweefsel beschadigen. Heb je erg kleine of juist erg grote tepels, dan kun je het beste een kolfapparaat kopen dat losse borstschilden in verschillende maten verkoopt. Als het nodig is, kun je een andere maat kopen dan is bijgeleverd.
Bij de meeste kolven wordt standaard een borstschild geleverd van 24 mm. Dit is een gemiddelde de maat. Om van tevoren te bepalen welke maat je nodig hebt, kun je de diameter van je tepel opmeten en daarbij 2-3 mm optellen. Je tepel zet namelijk iets uit tijdens het kolven.
Borstkolf en melkcollector: het verschil
Behalve de borstkolf bestaan er ook moedermelkcollectors, die qua uiterlijk aan een kolf doen denken, maar niet altijd die functie hebben. Als je baby uit je ene borst drinkt, kan er door de toeschietreflex ook melk uit je andere borst stromen. Die melk kun je opvangen met een moedermelkcollector, zodat er niets verloren gaat. De melkcollector bevestig je net als een kolf om je tepel en heeft een reservoir waar de melk in terechtkomt. Met sommige moedermelkcollectors kun je ook handmatig melk afkolven, maar dit is niet altijd zo.
Kolfapparaat: handige accessoires
Bij zowel een elektrisch kolfapparaat als een handkolf kun je vaak allerlei accessoires krijgen. Denk aan flesjes, een schoonmaakborstel, een koeltas, bewaarzakjes en borstkompressen. Check bij de aankoop welke accessoires bij het kolfapparaat worden geleverd en wat je eventueel extra moet aanschaffen. Belangrijk is om de kolf na gebruik altijd te steriliseren. Dit moet ook als je het kolfapparaat voor het eerst gebruikt. Hiervoor kun je een speciale stoomsterilisator gebruiken, maar een pan met kokend water gaat ook prima.
Handige accessoires:
Lees hier alles over het schoonmaken van een kolfapparaat en handkolf
Tweedehands kolfapparaat kopen
Op Marktplaats staan genoeg tweedehands kolfapparaten, en veel goedkoper dan nieuwe. Toch wordt het gebruik van een tweedehands kolfapparaat afgeraden. De levensduur van de motor is bij de meeste kolven niet erg lang, waardoor de zuigkracht afneemt. Ook andere onderdelen kunnen slijten. Verder kan het onhygiënisch zijn, omdat het niet altijd makkelijk is om een kolfapparaat goed te steriliseren. Er kunnen bacteriën in achterblijven en je baby kan de besmettelijke schimmelinfectie spruw oplopen.
Wil je toch een tweedehands borstkolf kopen, zoek dan één met een gesloten motor, waar geen melk bij kan komen. Vraag om de aankoopnota, zodat je kunt zien hoe lang de kolf is gebruikt. Koop alle onderdelen die met melk in aanraking zijn geweest nieuw.
Vergoeding kolfapparaat door verzekering
Wil je een kolfapparaat kopen of huren? De meeste aanvullende verzekeringen vergoeden (deels) de huur en/of aankoop van een handkolf of een elektrisch kolfapparaat. Altijd slim om eerst even te checken wat jouw zorgverzekering precies vergoedt.
Bronnen kolfapparaat: Moedermelknetwerk, La Leche League, Consumentenbond