Help, mijn kind is druk en luistert niet

Getty Images

Leestijd 6 minuten

5 februari 2025, 9:31

Planten uit de vensterbank trekken, met dingen gooien, steeds op het knopje van de televisie drukken… Je kind luistert niet en lijkt het woordje 'nee' te negeren. Wat te doen als je kind niet luistert? Met deze tips van pedagoge José Sagasser word je wel gehoord.

(Medisch) beoordeeld door:

José Sagasser

Pedagoog

Lees verder onder de advertentie

Mijn kind is druk en luistert niet

Blijft je dreumes aan de afstandsbediening zitten, terwijl je hem al zo vaak hebt gezegd dat dat niet mag? Soms zelfs terwijl hij je erbij aankijkt? Het is heel vervelend als je kind niet luistert, maar vat het niet op als een belediging: je kind kán gewoon niet anders. Die knopjes lijken hem te roepen – en jouw 'nee' hoort hij waarschijnlijk niet eens. Hij wordt totaal in beslag genomen door zijn drang om te ontdekken hoe al die knopjes voelen, wat er gebeurt als hij ze aanraakt. En daarom luistert hij niet.

Als je kind niet luistert, ga dan dicht bij hem staan. Roep niet naar hem vanaf de andere kant van de kamer. Raak hem even aan, maak oogcontact en vertel kort en duidelijk wat je wilt: 'niet aankomen' bijvoorbeeld. Steeds als hij het weer doet, zeg je hetzelfde. Je kunt daarbij ook zijn hand van het knopje halen. Je kind heeft die herhaling nodig om te ervaren wat je bedoelt. Het kan wel 3 weken duren voordat hij de televisie ook echt met rust laat. Raak dus niet ontmoedigd als hij een tijdje slecht luistert.

Tip: Hier vind je de leukste babytelefoons met knopjes, knopjes en nog eens knopjes

Lees verder onder de advertentie

Peuter is druk en luistert niet

Als je kind wat ouder wordt, gaat hij zelf ook het woord 'nee' ontdekken. Bijvoorbeeld als jij zegt 'doe je jas maar aan' of 'we gaan tandenpoetsen': alles kan een reden zijn voor verzet. Het komt vaker voor dat hij niet luistert. Dat is lastig, maar ook stoer. Je kind ontwikkelt zich. Hij ontdekt dat hij een mens is met een eigen wil. Hij durft zich af te zetten tegen zijn ouders, van wie hij afhankelijk is. Dat je peuter soms niet luistert, hoort erbij.

Tip: bedenk eerst of het echt belangrijk is wat je van hem wilt. Kan hij ook zonder jas naar buiten? Tandenpoetsen moet natuurlijk. Dus dan neem je hem rustig en gedecideerd mee naar de badkamer. Elke dag op dezelfde manier, tot hij eraan gewend is dat dit de manier is waarop het gaat. Valkuil: ga niet op dag 7 je eigen aanpak ondermijnen, bijvoorbeeld door het tandenpoetsen over te slaan. De kans dat hij de volgende keer wel luistert als je wil dat hij zijn tanden gaat poetsen, is dan kleiner.

Oh help! Zo overleef je de peuterpubertijd

Je kind trekt opeens allerlei emoties uit de kast en zegt vastberaden op vrijwel alles: 'Nee!'. Lees hier alles over de peuterpuberteit.

Lees verder onder de advertentie

Houd het simpel: geef niet te veel uitleg

Leg niet te veel uit aan een jong kind. Dan is de kans groter dat hij niet luistert. Een peuter wil ontdekken wat er gebeurt als hij 'nee' zegt. Reageer jij heel uitgebreid of juist boos, dan is dat alleen maar interessant. Nog een keer, denkt hij dan. Peuters maken nog geen onderscheid tussen positieve en negatieve aandacht. Als er maar wat gebeurt. Houd het dus kort en rustig. Dan heeft hij minder reden om in herhaling te vallen en is de kans kleiner dat hij niet luistert.

Lees ook: Hoe reageer je als je kind 'Ik haat je!' roept?

5 tips om te zorgen dat je kind beter luistert

Hoe zorg je dat je kind beter naar je luistert? Dat is de vraag van tien miljoen. Je herkent vast de volgende situaties: je hebt al twintig keer gezegd dat hij aan tafel moet komen zitten, maar hij blijft gewoon doorspelen. Of hij blijft in de supermarkt schreeuwen om snoep. Wat je zegt haalt niets uit of je wordt compleet genegeerd. Kortom: hij luistert niet. Dat kan behoorlijk frustrerend zijn. Luistert hij niet zo vaak als je zou willen? Kijk dan eens kritisch naar de manier waarop je iets vraagt of een opdracht geeft.

Lees verder onder de advertentie

Dit zijn de 5 meest voorkomende valkuilen als je kind niet luistert:

Je vraagt te veel
Ongemerkt geef je je kind op een dag heel veel opdrachten: ruim je schoenen op, trek je jas uit, stop met gooien, niet zo hard gillen, ga maar even spelen. Als je kind niet luistert worden dat er waarschijnlijk alleen maar meer. Het kan zijn dat je zoveel opdrachten geeft dat je kind gewoon niet meer luistert zodra hij je stem hoort. Omdat hij die zo vaak hoort, gaat je stem lijken op achtergrondruis. En hij weet dat als je iets zegt, hij waarschijnlijk weer iets moet of niet mag. Vaak zijn dat ook nog dingen die volgens hem helemaal niet belangrijk zijn. Geef je kind daarom niet te veel opdrachten of commentaar, bedenk eerst of het echt nodig is. Wat maakt het uit als hij hard krast tijdens het kleuren of in zijn neus pulkt? Te veel bemoeienis doet meer kwaad dan goed. En de kans dat je kind goed luistert neemt alleen maar af.
Je geeft onduidelijke opdrachten
Wil je dat je kind iets doet? Denk dan na over de manier waarop je dat zegt. Door te vragen: 'Ruim je je speelgoed alsjeblieft even op?' impliceer je dat het opruimen optioneel is. Net als wanneer je zegt: 'We gaan nu opruimen, oké?' Dan is de kans groter dat hij niet luistert. Zeg in plaats daarvan rustig, maar duidelijk: 'Kom, we gaan nu opruimen.'
Je valt te veel in herhaling
Als je een waarschuwing of vraag altijd vijf keer herhaalt, weet je kind na een tijdje: het is niet erg als hij niet meteen luistert. In plaats van dingen te zeggen als: 'Ik heb al zes keer gezegd dat je de iPad moet uitzetten', kun je beter één keer zeggen dat het nu afgelopen is en er een consequentie aan verbinden als hij niet luistert. Dus: 'Zet de iPad nu maar uit,' en als je kind niet luistert: 'Anders mag je de rest van de dag geen filmpjes meer kijken.'
Je maakt 'dreigementen' niet waar
Heb je net gezegd welke consequentie het heeft als je kind niet luistert en komt hij nog steeds niet in actie? Voer de consequentie dan ook echt uit. En wel meteen. Zo weet hij een volgende keer dat je meent wat je zegt. Loze 'dreigementen' werken niet. Dus vermijd zinnen als: 'Ik zeg het niet nog een keer, ruim je speelgoed op.' Hier mist een consequentie, want wat gebeurt er als hij niet luistert?
Je toon is te negatief
Zonder positieve aandacht verliest je kind zijn motivatie om naar je te luisteren. Je hoeft heus geen lofzang af te steken bij elke stap die hij zet of er meteen iets tegenover te zetten als beloning, maar af en toe een oprecht compliment doet wonderen. Doe dit wel direct. Dus zet je kind de televisie uit nadat je dat hebt gezegd, zeg dan gelijk: 'Wat fijn dat je meteen de tv uitzet.' Of: 'Ik vind het fijn dat je meteen aan tafel ging zitten toen ik je riep voor het eten.' Door je kind te complimenteren, stimuleer je hem om naar je te blíjven luisteren.