PeuterZindelijkheid

Ontlasting van je kind: wat is normaal?

 
Getty Images
Getty Images
 
Geschreven door:
Leestijd 13 minuten

De ontlasting van je kind kan je best bezighouden. Is de kleur wel normaal? De poep te dun? En poept hij niet te weinig of juist te vaak? Soms gaat het ook niet helemaal lekker, bijvoorbeeld door verstopping, diarree of broekpoepen. Wat doe je daaraan? Alles over de stoelgang van je kind.

Lees verder onder de advertentie

Hoe vaak poept een kind?

Net als bij baby's en volwassenen verschilt de stoelgang per kind. Het wordt beïnvloed door allerlei factoren: hoeveel je kind eet en drinkt, wat hij eet en drinkt, maar ook beweging en eventuele stress spelen een rol. Het ene kind poept een paar keer per dag, het andere kind een paar keer per week.

Tip: Gebruik je (nog) billendoekjes voor je kind? Hier bestel je leuke doekjeshouders

Baby's poepen meestal één tot acht keer per dag (al zijn er ook baby's die maar één keer per week poepen, zonder dat het problemen oplevert). Als je kind ouder wordt en vaste voeding gaat eten, neemt de frequentie van het poepen vaak af.

Lees verder onder de advertentie

Over het algemeen poepen kinderen tussen de drie keer per week en drie keer per dag. Vaker of minder vaak kan ook, dat is in principe geen reden tot zorgen. Pas als je kind daarnaast andere klachten krijgt, is het verstandig om naar de huisarts te gaan. Denk daarbij aan klachten als buikpijn, pijn tijdens het poepen, harde ontlasting of juist heel dunne ontlasting.

Meer lezen: Vanaf wanneer begin je met de eerste hapjes?

Wat betekent de kleur van de ontlasting?

Ook de kleur van de poep kan variëren. Over het algemeen is de ontlasting van kinderen die vast voedsel eten lichtbruin tot donkerbruin van kleur. Soms is de kleur bijna zwart. Afhankelijk van wat je kind heeft gegeten, kan zijn poep ook wel eens wat groener, geler, roder of een beetje oranje zijn.

Lees verder onder de advertentie

Gekke kleur poep: wanneer naar de huisarts?

Als de ontlasting van je kind vaak een afwijkende kleur heeft, kan er een probleem met de spijsvertering of stoelgang aan de hand zijn. In de volgende gevallen is het verstandig om naar de huisarts te gaan:

  • Grijze of heel licht gekleurde ontlasting: dit kan wijzen op een probleem met de galwegen of op een slecht werkende dunne darm. Witte ontlasting bij je baby, wat betekent dat?

  • Altijd gele of groene ontlasting (ook als je kind geen groene bladgroenten heeft gegeten): gele of groene ontlasting kan wijzen op een maag-darmprobleem, zoals een infectie. Dit geldt overigens niet voor baby's die nog geen (of weinig) vast voedsel eten: babypoep is over het algemeen geel van kleur.

  • Rode of zwarte poep: dit kan komen doordat je kind bietjes heeft gegeten, maar het kan ook wijzen op bloed in de ontlasting. Vaak is het bloed moeilijk te zien met het blote oog. Denk je bloed in de ontlasting te zien, of heeft je kind rode of zwarte ontlasting die vreemd ruikt, ga dan naar de huisarts.

Lees ook: Poep, pies! 9x jullie meest hilarische verhalen over vloekende kinderen

Lees verder onder de advertentie

Onverteerd voedsel in ontlasting kind

Zie je stukjes onverteerd voedsel in de poep van je kind? Dat is niets om je zorgen over te maken. Vooral pitjes, granen, maiskorrels, velletjes van paprika of tomaat zie je vaak nog zitten. Dat komt doordat die vliesjes en vezels moeilijker te verteren zijn.

Als je kind regelmatig grote stukken onverteerd voedsel in zijn poep heeft, of daarnaast ook last heeft van chronische diarree, buikpijn of gewichtsverlies, bespreek dit dan met je huisarts.

Bloed in de ontlasting van je kind?

Rode of zwarte poep kan duiden op bloed in de ontlasting van je kind. Denk je bloed in de poep te zien? Of ruikt het vreemd? Ga naar de huisarts. Bloed in de ontlasting bij je kind kan bijvoorbeeld duiden op een scheurtje in de anus of aambeien.

Lees verder onder de advertentie

Harde of zachte poep

Jawel, ook de structuur en vorm van de ontlasting verschilt per kind. Het ene kind poept alleen maar keuteltjes, terwijl het andere kind vooral zachte hoopjes produceert. En de ene dag kan je kind harde poep hebben, terwijl je een dag later een soort koeienvlaai in de luier aantreft. Ook niks om je zorgen over te maken, dat hangt ook weer af van factoren als voeding, beweging en hoeveel je kind drinkt.

Heeft je kind vaak harde ontlasting en ook moeite met poepen, dan is er mogelijk sprake van obstipatie. Is de ontlasting altijd een zachte brij, dan heeft je kind misschien peuterdiarree. In het geval van waterdunne poep, is er sprake van diarree.

Lees ook: Als de eerste tanden doorkomen, kun je verrast worden met een diarree-luier

Lees verder onder de advertentie

Moeilijke stoelgang bij je kind?

Soms gaat de stoelgang van je kind niet helemaal lekker. De meest voorkomende problemen met de ontlasting op een rij:

Diarree bij je kind

Plotseling dunne, waterige ontlasting, dat is diarree. Diarree kan komen door bacteriën of parasieten, maar meestal komt het door een virus dat een darminfectie veroorzaakt (buikgriep). Diarree komt vaak voor bij kinderen en gaat na een paar dagen vanzelf over. Heeft je kind diarree, laat hem dan veel drinken. Medicijnen om diarree te stoppen kunnen ernstige bijwerkingen hebben bij kinderen en worden daarom afgeraden. Je kunt je kind eventueel wel ORS-junior geven, om uitdroging te voorkomen. ORS is zonder recept te koop bij de apotheek of drogist. Lees altijd goed de gebruiksaanwijzing voor je het aan je kind geeft.

Let bij diarree goed op of je kind geen uitdrogingsverschijnselen krijgt, zoals niet of weinig plassen, donkere urine en sufheid. Vermoed je dat je kind uitdroogt of maak je je zorgen, bel dan altijd de huisarts.

Lees verder onder de advertentie

Lees meer: Waarom je kind bij diarree beter geen vruchtensap kan drinken

Peuterdiarree

Peuterdiarree is iets anders dan 'gewone' (acute) diarree. Veel kinderen tussen de één en vier jaar hebben last van peuterdiarree. De ontlasting ziet eruit als een brij, is soms waterdun en stinkt meer dan normaal. Het kan langere tijd duren. Je kind is verder niet ziek, eet goed en groeit ook normaal. Er is geen risico op uitdroging, zoals bij acute diarree. De oorzaak van peuterdiarree ligt meestal in de voeding van je kind. Lees hier meer over peuterdiarree.

Kind kan niet poepen

Een keer flink moeten persen is niet zo erg. Maar als je kind vaker moeilijk poept en er duidelijk last van heeft, heeft hij mogelijk last van verstopping, ook wel obstipatie genoemd. Bij obstipatie lukt het niet goed om te poepen. Je kind poept minder dan drie keer per week en hij heeft (waarschijnlijk) buikpijn. De ontlasting kan hard en droog zijn. Er bestaan medicijnen tegen obstipatie, maar je kunt het vaak ook oplossen door de voeding aan te passen (zie verderop). Zorg ook dat je kind genoeg drinkt. Check dit handige voedingsschema: zoveel voedingsvezels heeft je kind per dag nodig.

Lees verder onder de advertentie

Soms zit de verstopping zo vast dat er waterige ontlasting langs lekt. Ga dan naar de dokter, die kan een poeder of drankje voorschrijven om de ontlasting zachter te maken.

Verstopping bij je kind voorkomen of oplossen

Je kunt obstipatie bij je kind voorkomen of oplossen met voeding die zijn stoelgang stimuleert. Zorg ervoor dat je kind:

  • Veel vezels eet

  • Voldoende vocht binnenkrijgt

  • Voldoende gezonde vetten eet

Lees verder onder de advertentie

Vezels stimuleren de darmwerking en dat zorgt voor een betere stoelgang. Daarnaast nemen vezels vocht op, waardoor de ontlasting zachter en spoeler wordt. Vezels zitten onder andere in:

Zorg er verder voor dat je kind voldoende drinkt, bij voorkeur bekertjes water of lauwe thee zonder suiker. Een bekertje lauwwarm water meteen na het opstaan 's ochtends kan helpen bij obstipatie. Lees hier hoeveel je baby of kind per dag moet drinken.

Lees verder onder de advertentie

Ook voldoende vet is belangrijk voor een gezonde stoelgang. Doordat er tegenwoordig veel light producten verkocht worden, kan het zijn dat je kind vooral voedingsmiddelen eet die minder vet bevatten. Maar je kind heeft vetten juist nodig: vet heeft veel belangrijke functies in het lichaam, zo maakt het onder andere de ontlasting zacht. Voeg daarom in het geval van obstipatie wat meer vet toe aan de maaltijden: een scheutje olijfolie of jus over de avondmaaltijd, of roomboter op brood. En kies voor volle zuivelproducten in plaats van de magere variant.

Tip: Beweging stimuleert de darmen en de spijsvertering. Heeft je kind obstipatie, laat hem dan veel buitenspelen. Is het slecht weer, zorg dan dat hij in huis lekker kan klimmen, dansen en huttenbouwen, of ga eens naar een indoor speelparadijs.

Wormpjes in de ontlasting bij je kind

Wormen in de poep komen bij kinderen vaak voor. Kinderen worden vooral vaak besmet met aarswormen: witte wormpjes van ongeveer een centimeter lang. Je kunt de wormpjes zien zitten in de ontlasting en je kind kan last hebben van jeuk aan zijn billen.

Veel mensen denken dat kinderen aarswormen kunnen oplopen nadat ze in het park of de zandbak hebben gespeeld. Via honden- en kattenpoep zouden er eitjes van wormen in het zand zitten, die kinderen kunnen besmetten als ze met hun vingers in hun mond zitten. Dit is niet waar.

Aarsmaden komen alleen bij mensen voor. Je kind kan daarom alleen door andere mensen worden besmet. Bij de drogist of apotheek kun je een wormenkuur tegen de wormpjes kopen.

Lees ook: Wat te doen bij wormen bij kinderen?

Broekpoepen

Zindelijke kinderen kunnen soms best nog eens in hun broek plassen, maar ook poepen in de broek komt nog wel eens voor. Zo'n ongelukje kan af en toe gebeuren, maar bij sommige kinderen gebeurt het regelmatig, of zelfs dagelijks. Dat is niet alleen lastig voor jou, omdat jij het moet schoonmaken en wassen, maar ook voor je kind is het vervelend. Kinderen poepen niet expres in hun broek, of uit onwil. De meest voorkomende oorzaken van broekpoepen zijn:

  1. Obstipatie: door een verstopping in de darmen lukt het je kind niet om te poepen. Dunne ontlasting kan dan langs de verstopping naar buiten komen. Je kind kan dit niet controleren of tegenhouden. Obstipatie is in ongeveer tachtig procent van de gevallen de oorzaak van broekpoepen.

  2. Poep ophouden: Dat kan. Er zijn tegenwoordig steeds vaker kinderen die zo lang ophouden dat de poep hard wordt. Dat is heel vervelend, want dan doet het poepen echt pijn. Er is ook dan ook een duidelijk aanwijsbare oorzaak (het ophouden van de poep). Er is een medicijn macrogol dat alleen op de poep werkt door deze zacht te houden. Het medicijn verlicht de verstopping en daardoor kan het kindje makkelijker poepen. Heeft een kind dus echt harde poep kan dit helpen, zodat het geen pijn meer doet.

  3. Psychische oorzaak: sommige kinderen durven niet te poepen op het toilet of op het potje. Of misschien is je kind angstig of gespannen door veranderingen in zijn leven, bijvoorbeeld tijdens een verhuizing, of als hij moet afzwemmen of spanningen heeft op school.

  4. Afwijking aan de endeldarm: dit komt zelden voor, maar sommige kinderen kunnen hun poep niet ophouden door een afwijking aan de endeldarm of anus. 

Poept je kind regelmatig in zijn broek of lukt het zindelijk worden niet, neem dan contact op met het consultatiebureau, de huisarts of een zindelijksheidsexpert. Lees ook eens dit artikel met 7 zindelijkheidsproblemen en oplossingen.

Lees meer: wanneer 'moet' mijn kind zindelijk zijn?

Poep te lang ophouden

Het kan ook zijn dat je kind bewust zijn ontlasting te lang ophoudt. Sommige zindelijke kinderen stellen het poepen bijvoorbeeld uit omdat ze zo fijn aan het spelen zijn. Help je kind daarom om regelmatig naar de wc te gaan, want te lang wachten kan voor verstopping zorgen. Door die verstopping kan hij bang worden dat poepen pijn doet, waardoor hij het nog meer gaat ophouden. Zo wordt het probleem erger. Laat je kind minimaal drie keer per dag naar het toilet gaan, bijvoorbeeld na elke maaltijd.

Misschien houdt je kind zijn poep op omdat hij niet op het potje durft. Probeer dan te achterhalen waarom je kind niet op het potje wil poepen. Als je weet wat het probleem is, kun je hem ermee helpen. Sommige kinderen vinden het bijvoorbeeld niet fijn om lang op het potje te zitten. Dan kun je proberen of hij wel op het toilet wil zitten, met een brilverkleiner.

Het kan ook zijn dat je kind gewoon nog niet begrijpt wat de bedoeling is. Haal dan wat boekjes in huis over plassen en poepen op het potje. Lees ze bijvoorbeeld voor terwijl je kind op het potje zit. Zo leert hij begrijpen dat het normaal is om te poepen terwijl hij op het potje zit. Forceer het niet en word niet boos als het niet lukt. Dat werkt juist averechts.

Lees meer: Dit zijn methodes om je kind te helpen bij het zindelijk worden

Poepproblemen op vakantie

Je hebt er zelf misschien ook wel eens last van gehad: obstipatie of diarree als je op vakantie bent. Je kind kan hier ook last van krijgen. Het kan verschillende oorzaken hebben: de plotselinge verandering van het eetpatroon en de voeding, het warme weer, misschien wat stress door het reizen, of angst voor de andere, 'vreemde' toiletten in het buitenland.

Een aantal tips om obstipatie of diarree te voorkomen op vakantie:

  1. Laat je kind zijn handen wassen voor het eten.

  2. Zorg dat je kind voldoende water drinkt. Check of het kraanwater veilig drinkbaar is, zo niet: koop mineraalwater.

  3. Doe geen ijsblokjes in het drinken als kraanwater niet veilig is.

  4. Pas ook op met vers schepijs.

  5. Let op of je kind voldoende vezels binnenkrijgt: kies voor volkorenproducten, fruit en groente.

Neem een paar zakjes ORS Junior mee in je bagage, voor het geval je kind diarree krijgt op vakantie. Lees goed de gebruiksaanwijzing voor je ORS aan je kind geeft.

Andere poep bij doorkomende tanden en kiezen

Het is niet wetenschappelijk bewezen dat doorkomende tanden en kiezen voor andere poep zorgen, maar veel ouders ervaren dit wel zo bij hun kind. De poep is dan dunner en ruikt zurig. Vaak heeft je kind ook luieruitslag als er een tand of kies op komst is. Als het tandje eenmaal is doorgekomen, wordt de ontlasting weer normaal.

Lees ook: Praktische tips bij luieruitslag.

Leren billen afvegen

Billen vegen en handen wassen na het plassen: een goede hygiëne is belangrijk. Maar hoe leer je je peuter of kleuter zijn billen afvegen? Begin met oefenen zodra je kind goed zelf op de wc kan poepen, en ruim voor zijn vierde verjaardag. Als je kind naar school gaat, moet hij namelijk zelf zijn billen kunnen afvegen.

Leer je kind hoeveel papier hij nodig heeft, hoe hij het moet vasthouden en dat hij van voor naar achter moet vegen. Oefen hier veel mee, maar leg er geen druk op. Vaak helpt het je kind om eerst samen met de ouders te vegen en gaat hij het daarna zelf doen. Je hoeft je kind hier niet voor te belonen met bijvoorbeeld een beloningssysteem. De meeste kinderen zijn voldoende blij wanneer hun vader of moeder zegt: 'Goed gedaan.'

Let op dat hij goed zijn handen wast na het poepen. Leg uit dat dit belangrijk is vanwege bacteriën waar je ziek van kunt worden.

Lees ook: Dit moet je kind allemaal kunnen voor de basisschool.

Poepen op school

Veel kinderen die net naar school gaan vinden het heel spannend om op school te poepen. Je kind zal de eerste niet zijn die met een poepbroek thuiskomt of absoluut niet wil poepen op school. Probeer het er dan samen over te hebben en leg uit dat als hij op school naar de wc moet, hij toch even moet gaan omdat hij anders misschien buikpijn krijgt of een ongelukje krijgt. Oefen thuis ook extra vaak met billen afvegen. Je zult zien dat het vanzelf beter gaat en bedenk: je kind is echt niet de eerste kleuter bij wie dit niet gelijk vanzelf gaat. Je kunt ook de juf of meester om tips vragen, wie weet hebben zij nog een goede tip waar je zelf niet aan had gedacht.

Lees ook: Deze voeding vermindert peuterdiarree

Bronnen: Isala, Darmzaken, Gezondheidswetenschap