Wanneer ben je overtijd?
Je bent overtijd op het moment dat je niet ongesteld bent op de dag dat je dit zou verwachten. Sommige vrouwen noemen dit de Niet Ongesteldheidsdag (NOD). Een menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen, maar dit verschilt per vrouw. Meestal duurt een menstruatiecyclus tussen de 21 en 35 dagen. De eerste dag van je menstruatie is de eerste dag van je cyclus. Als je op die dag niet ongesteld wordt en de volgende dag ook nog niet, ben je één dag overtijd. Ben je de dag daarna nog steeds niet ongesteld, dan ben je twee dagen overtijd, enzovoort.
Lees ook: Zo weet je of je zwanger bent
Vruchtbare dagen berekenen
Als je graag zwanger wilt worden, is het handig om te weten wanneer je het meest vruchtbaar bent. Met deze online tool kun je je vruchtbare dagen berekenen.
Niet ongesteld en niet zwanger: de oorzaken
Als je menstruatie al een paar dagen uitblijft en je hebt seks zonder anticonceptie gehad, denk je misschien dat je zwanger bent. Maar een zwangerschap is niet de enige oorzaak waardoor je (tijdelijk) niet ongesteld wordt. De meeste oorzaken die je cyclus beïnvloeden zijn onschuldig, maar er kan ook een medische oorzaak zijn. Word je niet ongesteld, maar ben je ook niet zwanger? Dat kan komen door:
Hormonale schommelingen: vooral in de eerste jaren dat je menstrueert, kun je last hebben van hormonale schommelingen. Dit kan ervoor zorgen dat je een onregelmatige menstruatie hebt of dat je helemaal niet ongesteld wordt. Sommige vrouwen hebben altijd een onregelmatige menstruatiecyclus.
Anticonceptie: de pil, de prikpil en een spiraaltje kunnen ervoor zorgen dat je menstruatie uitblijft. Direct na het stoppen met anticonceptie komt je cyclus meestal weer op gang. Bij de prikpil kan dit langer duren, soms tot een jaar. Word je niet meer ongesteld, maar ben je ook niet zwanger? Bespreek dit dan met je huisarts.
Borstvoeding geven: dit heeft invloed op je menstruatiecyclus. Als je borstvoeding geeft, kan je menstruatie uitblijven terwijl je ook niet zwanger bent. Het is trouwens een fabel dat borstvoeding geven als anticonceptie werkt. Je kunt wel zwanger raken, ook als je nog niet ongesteld bent geweest na de bevalling.
Stress: je hormoonhuishouding kan in de war raken door langdurige stress. Je maakt dan het stresshormoon cortisol aan, waardoor je menstruatie kan uitblijven. Het gevolg: je bent overtijd. Bij hevige stress kan het maanden duren voordat je hormonen weer in balans zijn.
Afvallen en ondergewicht: als je in korte tijd veel afvalt of als je een eetstoornis hebt, zoals anorexia, kan je eisprong uitblijven. Je wordt dan niet ongesteld, en ook niet zwanger. Dat kan gebeuren bij ondergewicht. Je lichaam heeft namelijk genoeg energie en vetten nodig voor een zwangerschap.
Overgewicht: ook overgewicht verstoort je hormoonhuishouding, waardoor je menstruatie kan uitblijven. Zodra je weer een gezond gewicht hebt, word je weer ongesteld.
Medicijnen: sommige medicijnen hebben invloed op je hormoonhuishouding. Antidepressiva en antipsychotica kunnen ervoor zorgen dat je niet ongesteld wordt.
De overgang: als je in de overgang bent, word je menstruatie onregelmatig en uiteindelijk blijft-ie helemaal weg. Je krijgt geen eisprong meer, waardoor je niet meer ongesteld wordt en niet meer zwanger kunt worden.
Ziekte: de een is er gevoeliger voor dan de ander, maar ook griep of koorts kan de cyclus verstoren. Als je een (ernstige) ziekte hebt, kan dit ook invloed hebben op je menstruatiecyclus.
PCOS: dit is een veel voorkomende en vervelende aandoening, die vaak samengaat met een cyclusstoornis. De eisprong vindt niet of onregelmatig plaats. Daardoor ben je (lange tijd) niet ongesteld en raak je niet zwanger of ben je minder vruchtbaar. Lees meer over PCOS en zwanger worden
Topsport: net als ondergewicht en stress verstoort extreme lichaamsbeweging, zoals topsport, ook de hormoonhuishouding.
Verstoord dag-en-nachtritme: werk je afwisselend in dag- en nachtdiensten? Of heb je regelmatig een jetlag? Dit gooit je biologische klok in de war en dat kan je menstruatiecyclus beïnvloeden.
Medische oorzaak overtijd zijn
Vermoed je dat er een medische oorzaak is voor het uitblijven van je menstruatie? Dan kun je het beste contact opnemen met je huisarts. De arts kan je onderzoeken en eventueel doorverwijzen om te controleren of je bijvoorbeeld een schildklierstoornis of diabetes hebt. Dit zijn aandoeningen waarbij de menstruatiecyclus ontregeld kan zijn.
Lees ook: De oorzaken van een verminderde vruchtbaarheid bij de vrouw
Vroege zwangerschapstest
Vermoed je dat je zwanger bent? Al vóórdat je overtijd bent, kun je een zwangerschapstest doen. Een zwangerschapstest meet het zwangerschapshormoon hCG in je urine. Op basis daarvan is de test negatief (niet zwanger) of positief (zwanger). Een vroege zwangerschapstest kan al een heel kleine hoeveelheid van dit hormoon in je urine ontdekken.
De meeste vroege zwangerschapstesten kun je vier dagen vóór de dag dat je eigenlijk ongesteld moet worden doen. Er zijn ook testen die je al zes dagen vóór je eerste menstruatiedag kunt doen. De test is betrouwbaar, maar het betekent niet automatisch dat de uitslag van de test klopt. Je kunt dan overtijd zijn, een negatieve test hebben en toch zwanger zijn. Het kan bijvoorbeeld langer duren voordat een embryo zich innestelt en je lichaam hCG aanmaakt.
Lees meer over de eerste zwangerschapsverschijnselen
Overtijd: wanneer testen?
Ben je overtijd, dan doe je waarschijnlijk het liefst meteen een test. Dat kan, maar trek niet te snel conclusies als de test negatief is. Lees hieronder waar je per dag rekening mee kunt houden.
1 dag overtijd
Heb je een negatieve zwangerschapstest in je handen? Dat wil niet meteen zeggen dat je niet zwanger bent. Het kan best zijn dat je nog niet genoeg van het zwangerschapshormoon hCG in je lichaam hebt voor een positieve test. De test kan ook niet gevoelig genoeg zijn om te gebruiken voor vroeg testen. Of je hebt veel water gedronken voor het gebruik van de test. Dan is het hCG-hormoon te veel verdund in je urine. Doe twee dagen later nog eens een test.
2 dagen overtijd
De hoeveelheid hCG in je lichaam neemt snel toe: het verdubbelt elke twee tot drie dagen. Ben je twee dagen overtijd, dan is de kans dat je te weinig hCG in je lichaam hebt klein, maar het kan wel. Heb je in de ochtend getest? In je ochtendurine is de hoeveelheid hCG het hoogst. Denk je toch echt dat je zwanger bent, doe dan de volgende dag nog eens een test.
3 dagen overtijd
Bij drie dagen overtijd heb je genoeg hCG in je lichaam om positief te kunnen testen. Is je zwangerschapstest negatief, dan kun je ervan uitgaan dat je niet zwanger bent. Ténzij je een zeer onregelmatige cyclus hebt. Dan kun je een paar dagen later nog eens testen.
4 dagen overtijd
Na vier dagen overtijd geldt hetzelfde als op dag 3: opnieuw testen heeft alleen zin als je zeer onregelmatig ongesteld bent.
5 dagen overtijd
Na vijf dagen zit er voldoende hGC in je lichaam, ook als je een onregelmatige cyclus hebt. Met andere woorden: is je test negatief, dan ben je vrijwel zeker niet zwanger.
Toch nog ongesteld
Houd er rekening mee dat een heel prille zwangerschap ook mis kan gaan. Misschien geeft de vroege test aan dat je zwanger bent, en word je even later alsnog ongesteld. Dat kan een enorme teleurstelling zijn.
Lees ook: Negatieve zwangerschapstest, maar toch zwanger?
Niet ongesteld, niet zwanger: wanneer naar de huisarts?
Als je één of meer dagen overtijd bent, betekent dat niet automatisch dat je zwanger bent. Blijft je menstruatie uit, dan is dit meestal onschuldig. Word je langere tijd niet ongesteld, maar ben je ook niet zwanger? Maak dan een afspraak met je huisarts om te kijken wat de precieze oorzaak is. Overigens kun je, ook als je een tijd niet ongesteld wordt, wel zwanger raken. Wil je dit niet, blijf dan anticonceptie gebruiken.
Bronnen: Thuisarts.nl, Isis Kraamzorg
