Je cyclus berekenen
Je menstruatiecyclus begint op de eerste dag dat je ongesteld bent. De cyclus eindigt op de dag vóór de eerste dag van de volgende menstruatie. Hoe lang je menstruatiecyclus duurt, verschilt per vrouw. Gemiddeld duurt de cyclus 28 dagen, maar dit varieert. Bij sommige vrouwen duurt de cyclus 21 dagen en bij anderen 36 dagen. Dat is normaal.
Ook kan je cyclus onregelmatig zijn. Dat betekent dat de periode tussen twee menstruaties steeds in lengte verschilt. Hoe lang je menstrueert kan ook verschillen. Meestal zijn vrouwen tussen de drie en zeven dagen ongesteld.
Hoe verloopt een menstruatiecyclus?
Ook al verschilt de duur van de cyclus per vrouw, een menstruatiecyclus verloopt altijd in dezelfde volgorde:
Eerste dag menstruatiecyclus
Je cyclus begint altijd met een bloeding, dus op de eerste dag dat je ongesteld bent. Ben je zwanger? Dan is de eerste dag van je laatste menstruatie het uitgangspunt om te berekenen wanneer de baby vermoedelijk wordt geboren. Een menstruatie duurt meestal tussen de drie en zeven dagen. Met deze menstruatiekalender krijg je inzicht in je cyclus.Folliculaire fase in menstruatiecyclus
In je eierstokken zitten eicellen opgeslagen. Een eicel zit in een follikel, ook wel eiblaasje genoemd. Na de menstruatie worden een paar follikels groter. Dit gebeurt onder invloed van het follikelstimulerend hormoon (FSH) en later het luteïniserend hormoon (LH). Slechts één eicel (een enkele keer twee of zelfs drie) rijpt voldoende. Deze follikel wordt zo'n twintig millimeter tot de eisprong.Eisprong (ovulatie)
Tijdens de eisprong (ovulatie) verlaat de eicel de eierstok en gaat naar de eileider. Zo'n 24 tot 36 uur voordat dit gebeurt, stijgt het luteïniserend hormoon. Op het hoogtepunt noemen we dit de LH-piek en ben je het meest vruchtbaar. Door deze LH-piek barst de follikel, het omhulsel van deze ene eicel. Zijn het twee of zelfs meer rijpe eicellen? Dan heb je kans om zwanger te raken van een meerling. Lees hier meer over de LH-piek.Ongesteld of zwanger
Als de eisprong heeft plaatsgevonden, kan het eitje in de eileider bevrucht raken. Ondertussen zorgt het hormoon progesteron ervoor dat het baarmoederslijmvlies dik genoeg wordt. Op die manier kan de eicel zich erin gaan nestelen. Wordt een eicel na de ovulatie bevrucht en nestelt hij zich op de goede plek? Dan ben je zwanger. Je kunt dan nog wel wat bloed verliezen, dat heet een innestelingsbloeding. Als de eicel niet wordt bevrucht, sterft hij af en wordt hij door je lichaam opgeruimd. Je lichaam scheidt de bekleding van de baarmoederwand dan zo'n veertien dagen af. Dat gaat gepaard met wat bloed. Je bent ongesteld en je menstruatiecyclus begint opnieuw. Vanaf je ongesteldheid begin je weer opnieuw met het berekenen van je menstruatiecyclus.
Lees ook: Alles over de bevruchting (conceptie): eicel en zaadcel
Illustratie van de menstruatiecyclus en ovulatie.
Hoe bereken je je cyclus?
Als je zwanger wilt worden, is het slim om te weten hoe je menstruatiecyclus verloopt. Normaal gesproken is er in elke cyclus een eisprong. De twee dagen vóór en de dag van de eisprong ben je het meest vruchtbaar. Met een ovulatietest kun je zien wanneer je eisprong is en wanneer jouw meest vruchtbare dagen zijn.
Vruchtbare dagen berekenen
Het is handig om te weten wanneer je het meest vruchtbaar bent na je menstruatie. Elke maand zijn dat maar een paar dagen: de dagen rond je eisprong (ovulatie). Je kunt met een online tool of app (een online ovulatietest, zoals die van Ouders van Nu) je ovulatie berekenen.
Wanneer ben je het meest vruchtbaar?
Een ovulatietest geeft je meer zekerheid (99 %). Een ovulatietest meet het LH-gehalte in je urine en geeft aan wanneer het piekt. Dit is het moment in je cyclus waarop je het vruchtbaarst bent. Zo'n vierentwintig tot zesendertig uur na deze piek, vindt je eisprong plaats. Om die LH-piek te vinden, test je een paar dagen achter elkaar. Een ovulatietest heeft ook nadelen. Seks kan een verplichting worden, waardoor jullie allebei minder genieten en ontspannen. En stress is niet bevorderlijk voor de vruchtbaarheid.
Menstruatiecyclus berekenen
Goed, maar hoe kun je nu je cyclus berekenen? Noteer eerst wanneer je ongesteld bent geworden en wanneer je volgende menstruatie is. Bijvoorbeeld: je werd ongesteld op 1 maart en opnieuw op 27 maart. 1 maart is dan dag één van je menstruatiecyclus en 26 maart de laatste dag. Je cycluslengte is dus 26 dagen.
Je kunt nu uitrekenen wanneer je volgende eisprong ongeveer plaatsvindt. Dit is rond de veertiende dag voor je volgende menstruatie. Bij een cyclus van 26 dagen is de eisprong dus ongeveer op dag 12. Het is geen exacte wiskunde, maar gemiddeld genomen. Weet jij precies hoe je menstruatiecyclus verloopt en ben je zwanger? Dan kun je ook gemakkelijk de uitgerekende datum berekenen.
Korte menstruatiecyclus
De gemiddelde vruchtbaarheidscyclus duurt 28 dagen, maar de meeste vrouwen hebben een cyclus die duurt tussen de 21 en 35 dagen. Ook dan kun je gewoon je vruchtbare periode berekenen. Heb je een menstruatiecyclus van 21 dagen? Dan ben je op dag 7 het meest vruchtbaar. De beste tijd om zwanger te worden bij een menstruatiecyclus van 35 dagen is dag 21.
Lees ook: Met deze tips vergroot je je kans om zwanger te worden.
Vruchtbare dagen herkennen
Sommige vrouwen voelen duidelijk wanneer hun eisprong plaatsvindt, anderen merken er niets van. Merk je dit wel, dan voel je waarschijnlijk ovulatiepijn. Dit is een duidelijk aanwijsbare pijn (een soort kramp) links of rechts in je onderbuik. Ovulatiepijn komt door de spanning in de follikel (het blaasje dat om de eicel zit) in de eierstok. Het lijkt op menstruatiepijn, maar deze pijn voel je vóór je eisprong.
Hoelang de pijn duurt, verschilt. Dit kan een paar uur zijn, maar ook een dag. Als je geen kramp meer voelt, is de eisprong voorbij. Wil je zwanger worden, dan kun je vrijen als je die kramp voelt. (Doe dit niet als je te veel pijn hebt.) Je bent dan net op tijd, want de eicel leeft zo'n 12 tot 24 uur. Voel je nooit ovulatiepijn? Maak je geen zorgen, slechts enkele vrouwen kunnen de ovulatie voelen.
Meer weten over ovulatiepijn? Zo voelt een eisprong.
Controleer je afscheiding: de Billings-ovulatiemethode
De Australische arts John Billings bedacht de ovulatiemethode. Door veranderingen van het baarmoederhalsslijm (cervixslijm) kun je je cyclus bijhouden. Zo weet je wanneer de eisprong plaatsvindt en wanneer je dus vruchtbaar bent. Dit wordt ook wel de Billings-ovulatiemethode genoemd. De methode houdt simpelweg in dat je het slijm dagelijks onderzoekt. Dit doe je door met schone, droge vingers in je vagina te voelen, zo dicht mogelijk tegen de baarmoedermond. Doe dit liever niet als je net seks hebt gehad, want dan krijg je een vertekend beeld.
Haal met je vingers wat slijm uit je vagina en houd het tussen twee vingers. Is het slijm doorzichtig en rekbaar en kun je er draden van maken? Dan ben je waarschijnlijk vruchtbaar.
Lees ook: Wat je kunt afleiden uit de veranderingen van je cervixslijm.
Pijnlijke borsten tijdens je menstruatiecyclus
In de eerste fase van je menstruatiecyclus zijn je borsten iets minder vol. Na de eisprong gaat de tweede fase van je cyclus in en worden ze voller. Vlak voor je menstruatie kunnen je borsten gespannen aanvoelen en zelfs pijnlijk zijn. Merk jij dat je borsten tijdens je cyclus veranderen? Onthoud dan dat je in de 'minder gevulde'-fase (dus de eerste fase van de cyclus) het vruchtbaarst bent.
Onregelmatige cyclus en zwanger worden
Duurt jouw menstruatiecyclus de ene keer langer dan de andere keer? Dan is het lastig om je vruchtbare dagen te berekenen. Een ovulatietest kan helpen om te checken wanneer je eisprong eraan komt en wanneer je dus vruchtbaar bent. Word je ook op die manier niet zwanger? Neem dan contact op met de huisarts om te kijken of verdere begeleiding nodig is.
Neem ook contact op met de huisarts als je menstruatiecyclus al een half jaar langer dan 35 dagen duurt. Bij een lange cyclus heb je minder kansen per jaar en is het dus lastiger om zwanger te worden. De huisarts kijkt met je mee of er manieren zijn om je cyclus korter te maken, bijvoorbeeld door gezond(er) te leven of overgewicht tegen te gaan. Soms is er medicatie nodig als de cyclus heel lang blijft. Vaak verwijst de arts je dan door naar de gynaecoloog.
Uitblijven menstruatie
Als je niet ongesteld wordt, kan dit wijzen op een zwangerschap. Een zwangerschapstest geeft je zekerheid. Zo'n test is eigenlijk een simpele urinetest. De test reageert op het zwangerschapshormoon hCG in je urine. Je lichaam maakt dit hormoon aan zodra de innesteling heeft plaatsgevonden. Omdat hCG alleen in het lichaam van zwangere vrouwen voorkomt, is er nauwelijks twijfel mogelijk als de test positief is.
Je cyclus kan ook veranderen of zelfs uitblijven door bepaalde gewoontes, zoals roken en alcohol- of drugsgebruik. Wat ook een negatieve invloed op je vruchtbaarheid kan hebben, is ziekte, stress, vermoeidheid, overgewicht, ondergewicht of ongezonde voeding.
Gezond eten, ontspanning en beweging zorgen ervoor dat de menstruatiecyclus beter verloopt. En dat vergroot de kans om zwanger te worden.
Lees ook: Vruchtbaarheid verhogen met vruchtbaarheidsbehandelingen.
Eisprong en cyclus berekenen
Je eisprong of ovulatie vindt ongeveer in het midden van je menstruatiecyclus plaats. Dat betekent dus ook dat je ongeveer 14 dagen na je eisprong ongesteld wordt.
Bronnen: Opvoedinformatie, De Verloskundige