Vergoeding vruchtbaarheidsonderzoek
Als je graag zwanger wilt worden en dit na een jaar nog niet is gelukt, kun je via de huisarts laten onderzoeken of hier een medische oorzaak voor is. Dit heet een oriënterend fertiliteitsonderzoek (OFO), waarbij bijvoorbeeld gekeken kan worden naar je eileiders en/of de spermakwaliteit van je partner. Dit vruchtbaarheidsonderzoek wordt vergoed vanuit de basisverzekering, maar er geldt wel een eigen risico.
Lees meer: Vruchtbaarheidsonderzoek, wat houdt het in?
Vergoeding vruchtbaarheidsbehandelingen
Als zwanger worden op de natuurlijke manier niet lukt, kan de arts met je bespreken welke vruchtbaarheidsbehandelingen je kunt overwegen. Hoewel je in eerste instantie misschien niet aan de kosten denkt, is het belangrijk om te weten hoe het zit met de vergoeding van zo'n vruchtbaarheidsbehandeling. Niet alles wordt namelijk vergoed vanuit de basisverzekering en niet iedereen komt voor vergoeding in aanmerking.
Lees meer: Welke vruchtbaarheidsbehandelingen zijn er allemaal?
Voorwaarden voor vergoeding van ivf en icsi
Voor vergoeding van vruchtbaarheidsbehandelingen zoals ivf en icsi moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. Dit zijn de voorwaarden om in aanmerking te komen voor een vergoeding van deze vruchtbaarheidsbehandelingen:
De huisarts of een medisch specialist heeft je verwezen naar een vruchtbaarheidsafdeling.
Je bent jonger dan 43 jaar.
Er is een medische indicatie voor de behandeling.
Als je aan de voorwaarden voldoet, is er in principe vergoeding van de vruchtbaarheidsbehandelingen mogelijk vanuit de basisverzekering. Wel kan het zijn dat je eigen risico moet betalen, of een eigen bijdrage voor medicijnen.
Lees ook: Dit gebeurt er bij de vruchtbaarheidsbehandeling icsi en zo gaat ivf
Wat is een medische indicatie?
Een medische indicatie betekent dat een arts heeft vastgesteld dat er een medische (lichamelijke) reden is waarom je niet zwanger wordt. Dit is bijvoorbeeld zo bij (ernstige) endometriose, verminderde zaadkwaliteit of niet goed werkende eierstokken.
Een niet te herstellen sterilisatie bij de vrouw wordt ook gezien als een medische indicatie. Een hersteloperatie is niet altijd mogelijk en wordt meestal niet vergoed, maar vergoeding van ivf na sterilisatie is wel mogelijk.
De medische oorzaak hoeft niet per se aanwijsbaar te zijn. Als er met onderzoek geen verklaring wordt gevonden, geldt ook onverklaarbare onvruchtbaarheid als medische indicatie.
Lees ook: Start je binnenkort met ivf? Deze 9 tips gaan je helpen
ICSI en IVF vergoeding
Voor de ivf-vergoeding geldt hetzelfde als voor vergoeding van icsi: de eerste drie pogingen worden volledig vergoed vanuit de basisverzekering. Om in aanmerking te komen voor vergoeding van de vruchtbaarheidsbehandelingen, moet je naar een ivf-kliniek met een vergunning voor ivf/icsi. Houd daarnaast rekening met de volgende voorwaarden:
Bij vrouwen jonger dan 38 jaar worden de eerste twee pogingen alleen vergoed als er maximaal één embryo wordt teruggeplaatst. Bij de derde, en dus de laatste vergoede poging, mogen dit één of twee embryo's zijn.
Vrouwen tussen de 38 en 43 jaar hebben recht op een vergoeding bij een terugplaatsing van één of twee embryo's tijdens alle drie de behandelingen.
De leeftijdsgrens is 43 jaar. Ben je ouder, dan krijg je helemaal geen vergoeding voor een ivf-behandeling of een andere vruchtbaarheidsbehandeling.
Heb je bij een eerdere behandeling embryo's laten invriezen, dan wordt de plaatsing van een van deze embryo's vaak wel vergoed als je ouder bent dan 43 jaar. De meeste verzekeringen vergoeden dit tot 45 jaar, en alleen als er uit de ivf-poging waarbij de embryo's zijn ingevroren geen doorgaande zwangerschap is ontstaan.
Lees ook: Alles over het invriezen van eicellen
Wat geldt als een poging?
De vruchtbaarheidsbehandelingen ivf en icsi bestaan uit verschillende stappen: het stimuleren van de rijping van eicellen, de eicelpunctie, de bevruchting van de eicel in het laboratorium en de terugplaatsing van het embryo in de baarmoeder. Een ivf-poging begint met een geslaagde eicelpunctie.
Stel dat je overstapt van zorgverzekering, dan begin je bij je nieuwe verzekeraar niet opnieuw bij nul. Het aantal pogingen dat je al hebt gehad, wordt meegeteld.
Als uit de ivf- of icsi-behandeling een doorgaande zwangerschap ontstaat, en je daarna opnieuw een vruchtbaarheidsbehandeling wilt, begint het tellen van de pogingen wel opnieuw. Een doorgaande zwangerschap is een zwangerschap van minimaal 10 weken, gerekend vanaf de eicelpunctie.
Wil je graag een tweede kind? Dan mag je dus opnieuw via een vruchtbaarheidstraject proberen zwanger te worden. Ook voor deze vruchtbaarheidsbehandelingen krijg je een vergoeding (als je nog steeds voldoet aan de voorwaarden).
Vergoeding van IUI voor heterokoppels
IUI is een vruchtbaarheidsbehandeling waarbij de zaadcellen na bewerking in het laboratorium direct in de baarmoeder worden ingebracht. Dit is een vorm van kunstmatige inseminatie (KID), die bijvoorbeeld wordt toegepast wanneer de man een verminderde zaadkwaliteit heeft.
Een IUI-behandeling wordt bij heterokoppels vergoed vanuit de basisverzekering als er een medische indicatie is. Dit geldt ook wanneer er gebruik wordt gemaakt van donorzaad. De verzekering vergoedt de kosten voor het donorzaad niet.
Lees ook: Zwanger worden via spermadonatie: waar moet je rekening mee houden?
Vergoeding van IUI voor singles en lesbische stellen
Als een alleenstaande vrouw of lesbisch koppel een kind wil krijgen via IUI met donorzaad, wordt deze vruchtbaarheidsbehandeling niet vergoed vanuit de basisverzekering. Dat is zo geregeld omdat zwanger worden zonder mannelijke partner geen medische indicatie is.
Gelukkig hoeven vrouwen zonder mannelijke partner de vruchtbaarheidsbehandeling niet zelf te betalen: hiervoor is een subsidieregeling. Vanuit deze subsidieregeling kun je als alleenstaande vrouw of lesbisch stel maximaal 12 IUI-behandelingen vergoed krijgen. Voor het vooronderzoek dat hiervoor meestal nodig is, betaal je wel het eigen risico.
Is er een medische indicatie voor een behandeling met donorzaad? Dan vergoedt de basisverzekering de behandeling wel. Een cyclusstoornis waarbij ovulatie-inductie nodig is, is bijvoorbeeld een medische indicatie. Ook afgesloten eileiders zijn een medische indicatie.
Als de kwaliteit van het donorzaad niet optimaal is, waardoor een ivf- of icsi-behandeling nodig is, geldt dit ook als medische indicatie.
Vergoeding van MESA, PESA of TESE
Soms blijkt uit spermaonderzoek dat er geen zaadcellen in het sperma van de man zitten. Je kunt dan in aanmerking komen voor de vruchtbaarheidsbehandelingen MESA, PESA of TESE. Dit zijn behandelingen om zaadcellen uit de testikel of bijbal te halen. Deze vruchtbaarheidsbehandelingen worden vergoed vanuit de basisverzekering. Vaak wordt dit gecombineerd met icsi of ivf.
Vergoeding van eiceldonatie
Een vruchtbaarheidsbehandeling met eiceldonatie wordt niet volledig vergoed vanuit de basisverzekering. De wensouders betalen de kosten van de onderzoeken en behandeling van de vrouw die de eicellen doneert.
De basisverzekering van de wensmoeder vergoedt de bevruchting van de gedoneerde eicellen en het plaatsen van het embryo in de baarmoeder. Net als bij ivf worden drie pogingen vergoed en moet je voldoen aan de voorwaarden.
Aanvullende verzekering vruchtbaarheidsbehandeling
Vaak kun je bij je zorgverzekering een aanvullend pakket afsluiten met extra vergoedingen op het gebied van vruchtbaarheid. Bijvoorbeeld voor een vierde of vijfde ivf-poging, het invriezen van sperma of een second opinion. Of dit zinvol is, verschilt per situatie. Maar het kan de moeite waard zijn om uit te zoeken of je op deze manier geld bespaart.
Bij sommige zorgverzekeraars moet je een vragenlijst over je gezondheid invullen als je een aanvullende verzekering wilt. Hierin staan ook vragen over je vruchtbaarheid. Als je al bezig bent met een medisch traject vanwege vruchtbaarheidsproblemen, kan de zorgverzekering dit zien als risico en je de aanvullende verzekering weigeren. Een basisverzekering mag nooit worden geweigerd.
Lees ook: Een zorgverzekering afsluiten als je zwanger wilt worden
Vruchtbaarheidsbehandelingen en eigen risico
De vergoeding van vruchtbaarheidsbehandelingen komt vrijwel altijd uit de zorgverzekering van de vrouw. Ook als de medische oorzaak voor het uitblijven van een zwangerschap bij de man ligt. Geldt er een eigen risico, dan betekent dit dus dat de vrouw dit betaalt.
Onderzoek bij de man, bijvoorbeeld naar de zaadkwaliteit, wordt wel vergoed door de basisverzekering van de man. Daarvoor geldt een eigen risico.
Overweeg je vruchtbaarheidsonderzoek of een vruchtbaarheidsbehandeling, dan is het dus goed om hier rekening mee te houden als je voor het nieuwe kalenderjaar de hoogte van je vrijwillige eigen risico mag bepalen. Je kunt het dan vaak beter niet verhogen.
Vruchtbaarheidsbehandeling in het buitenland
Wil je naar een kliniek in het buitenland voor een vruchtbaarheidsbehandeling, vraag dan altijd vooraf toestemming aan je zorgverzekering. Of je die toestemming krijgt, hangt onder meer af van je polis.
Houd er verder rekening mee dat vruchtbaarheidsbehandelingen in het buitenland niet altijd volledig worden vergoed. Vaak krijg je het maximale Nederlandse vergoedingstarief, terwijl vruchtbaarheidsbehandelingen in het buitenland duurder kunnen zijn. Jij moet dan zelf het verschil bijbetalen. Deze kosten kunnen flink oplopen, dus zoek dit van tevoren goed uit.
Schriftelijke toestemming
Zoveel regeltjes en uitzonderingen... Duizelt het je al? Voordat je begint met een vruchtbaarheidsbehandeling, check je het beste bij je zorgverzekering wat er precies wordt vergoed en of je aan alle voorwaarden voldoet. Vraag ook na of de fertiliteitskliniek of het ziekenhuis waar je naartoe wilt een contract heeft met jouw zorgverzekeraar.
Zorg dat je schriftelijke toestemming van je zorgverzekering hebt voor de behandelingen, bijvoorbeeld via e-mail. Dan weet je zeker dat het goed zit met de vergoeding van de vruchtbaarheidsbehandelingen.
Vruchtbaarheidsbehandeling als aftrekpost bij de Belastingdienst
Als je zorgkosten maakt die niet worden vergoed door de verzekering, mag je in sommige gevallen bepaalde kosten aftrekken van de belasting. Op de website van de Belastingdienst kun je lezen welke kosten je mag aftrekken en onder welke voorwaarden.
Bronnen: Freya.nl, Zorginstituut.nl, Thuisarts.nl, Independer.nl, Rijksoverheid.nl
